Pojmovnik

Primjenljivi okvir finansijkog izvještavanja usvojen od strane rukovodstva, i po potrebi, lica ovlašćenih za upravljanje, za svrhe pripreme finansijskih izvještaja, koji je prihvatljiv s obzirom na prirodu subjekta i cilj finansijskih izvještaja, ili koji se zahtijeva zakonom ili propisom. Okvir finansijskog izvještavanja može biti:

⦁ Okvir fer prezentacije i

⦁ Okvir usklađenosti.

Zahtjevi koji se odnose na primjenljivi okvir finansijskog izvještavanja određuju prezentaciju, strukturu i sadržaj finansijskih izvještaja i sve ono što sačinjava kompletan set finansijskih izvještaja. U Republici Srpskoj je primjenljivi okvir finansijskog izvještavanja definisan Zakonom o rečunovodstvu i reviziji Republike Srpske kao i odgovarajućim pravilnicima za pojedine grupe subjekata (budžetski korisnici, privredna društva, preduzetnici i ostala pravna lica, investicioni fondovi, banke i finansijske institucije i sl.) kojima se detaljnije propisuju kontni okvir i sadržaj računa u kontnom okviru, forma i sadržaj finansijskih izvještaja i druge pojedinosti.

Okvir finansijskog izvještavanja osmišljen da bi se zadovoljile uobičajene potrebe za finansijskim informacijama širokog kruga korisnika. Pozivanje na „finansijske izvještaje“ u standardnom mišljenju revizora podrazumijeva kompletan set finansijskih izvještaja opšte namjene.

Vidjeti i: Okvir finansijskog izvještavanja.

Okvir finansijskog izvještavanja osmišljen u cilju ispunjavanja potreba za finansijskim informacijama specifičnih korisnika.

Ovaj izraz se koristi kao odrednica za okvir finansijskog izvještavanja koji zahtijeva usklađenost sa zahtjevima okvira ali ne sadrži priznanja navedena pod 1) i 2) u definiciji „Okvira fer prezentacije“.

Uspostavljeni djelokrug, rokovi i pravci revizije na osnovu kojih se usmjerava i razvija detaljan plan revizije (revizijskog angažmana).

Prema Međunarodnim standardima revizije (MSR) izvještaj revizora treba da sadrži odjeljak, koji se zbog svoje važnosti u kontekstu pomenutih standarda nalazi odmah nakon odjeljka za mišljenje, pod naslovom „Osnov za mišljenje“. U njemu se navodi sljedeće:

⦁ Da je revizija izvršena u skladu sa MSR.

⦁ Upućuje se na odjeljak u izvještaju revizora gdje su opisane odgovornosti revizora u skladu sa MSR.

⦁ Uključuje izjavu da je revizor nezavisan u odnosu na entitet u skladu sa etičkim zahtjevima koji se odnose na reviziju i da je ispunio ostale etičke odgovornosti u skladu sa ovim zahtjevima. U izjavi se identifikuje pravni sistem iz kog proizilaze relevantni etički zahtjevi ili se navodi Kodeks etike za profesionalne računovođe (IESBA Kodeks).

⦁ Da li revizor smatra da su revizijski dokazi do kojih je došao dovoljni i adekvatni da obezbijede osnovu za mišljenje revizora.

Događaji koji se dešavaju između datuma finansijskih izvještaja i datuma izvještaja revizora, kao i činjenice koje su revizoru postale poznate poslije datuma revizorskog izvještaja.

Naknadno praćenje predstavlja jednu od faza svake pojedine revizije. Praćenje se fokusira na to da li je revidirani subjekt proveo preporuke revizije, da li je adekvatno riješio problematična pitanja iznesena u revizorskom izvještaju, uključujući i sve šire implikacije. U cjelokupnom sistemu ekstenog nadzora VRI igraju značajnu ulogu u praćenju mjera koje preduzima odgovorna strana kao odgovor na pitanja istaknuta u izvještaju o reviziji. U slučaju da su mjere koje preduzme revidirani subjekt nedovoljne ili nezadovoljavajuće, može postojati potreba da VRI o tome izradi dodatni izvještaj.

Naknadni pregled je faza procesa revizije koja se provodi u vremenskom diskontinuitetu u odnosu na druge faze procesa revizije i odnosi se i na finansijsku reviziju i na reviziju učinka. U Republici Srpskoj je Zakonom definisan rok od 60 dana (od dana konačnog revizorskog izvještaja) u kome su revidirane institucije obavezne da sačine i dostave akcioni plan za sprovođenje preporuka revizije učinka, odnosno odgovor u kojem iznose radnje koje su preduzete radi prevailaženja propusta i nepravilnosti utvrđenih u izvještaju finansijske revizije. Vrijeme koje je potrebno za implementaciju prepuruka opredjeljeno je karakterom, kompleksnosti i ročnosti preporuka. Za subjekte kod kojih se finansijska revizija provodi svake godine odnosno tamo gdje je prisutan kontinuitet u reviziji nalazi i zaključci u vezi sa preduzetim aktivnostima, odnosno provođenjem preporuka navode se u samom izvještaju u poglavlju „Provođenje preporuka iz prethodnog izvještaja“. Za subjekte i revizije koje se ne vrše u kontinuitetu Glavna služba za reviziju povremeno provodi posebne vrste angažmana na provjeri statusa ranije datih preporuka i o tome se izdaje izvještaj u obliku zaključka da li su i u kojoj mjeri date preporuke provedene.

Kod revizije učinka, provjera da li su preporuke provedene i da li su aktivnosti iz akcionih planova samih subjekata dovele do realizacije preporuka revizije, vrši se periodičnim angažovanjem u tzv. naknadnim pregledima revizije učinka, o čemu se sačinjava izvještaj.

Dakle, naknadni pregled u finansijskoj reviziji koji se provodi kao poseban angažman rezultira dokumentom „Izvještaj o statusu preporuka datih prilikom finansijske revizije subjekta za 20xx. godinu, a naknadni pregled u reviziji učinka rezultira dokumentom pod nazivom „Naknadni pregled provođenja preporuka iz Izvještaja revizije učinka. Oba dokumenta su javni dokumenti koji se objavljuju na internet stranici Glavne službe za reviziju kao izvještaji o angažovanju.

Uobičajeno je da izvještaji revizije u javnom sektoru sadrže i prezentovanje revizijskih nalaza. Oni proizilaze iz analize, procjene i vrednovanja prikupljenih revizijskih dokaza. U izvještaju o finansijskoj reviziji se nalazi koji detaljnije elaboriraju mišljenje glavnog revizora navode iza poglavlja koja sadrže: mišljenje glavnog revizora, rezime preporuka i kriterijume revizije. Forma i sadržaj nalaza revizije nije strogo definisana standardima ili zakonom, tako da ga svaka VRI, radi uporedivosti, taj dio najčešće definiše internim smjernicama, a u skladu sa primjenjenom strukturom okvira finansijskog izvještavanja.

Nalazi revizije učinka se uobičajeno prezentuju iza uvodnog dijela i opisa predmeta revizije, a prije zaključaka revizije učinka, tako da nalazi i zaključci čine jasnu i logično sljedivu cjelinu. Formiranje jednog nalaza revizije učinka pored uobičajenih formalnih elemenata, treba da slijedi strukturu CCCE – Criteria, Condition, Cause and Effect (Kriterijum, Uslov, Uzrok, Efekat). Nalazi ustvari predstavljaju upoređivanje kriterijuma revizije sa stvarnim stanjem – ono „što jeste“ u poređenju sa onim „što bi trebalo da bude “. (detaljnije vidjeti pod: Rezultati u reviziji)