Strana 8 од 30
Razumno uvjeravanje
Nivo revizijskog uvjeravanja kojim se daje do znanja da, prema mišljenju revizora, predmet revizije u svakom bitnom pogledu jeste ili nije u skadu sa utvrđenim kriterijumima. Drugi, niži nivo uvjeravanja je ograničeno uvjeravanje.
Vidjeti pod: Angažovanje kojim se pruža razumno uvjeravanje.
Registar preporuka
Registar preporuka je izvještaj koji je Glavna služba za reviziju kreirala i učinila javno dostupnim za potrebe širokog kruga korisnika revizorskih izvještaja i informacija koje iz njih proizilaze. Registar preporuka dostupan na internet stranici www.gsr-rs.org je podijeljen u dva dijela i čine ga Registar preporuka finansijske revizije i Registar preporuka revizije učinka.
U registru preporuka finansijske revizije preporuke su navedene po abecednom/azbučnom redoslijedu naziva subjekta revizije, revidiranom periodu i rednom broju preporuke u izvještaju o reviziji. Osim navođenja tih podataka i punog teksta svake pojedine preporuke, za preporuke čije su provođenje revizori provjeravali, navodi se i tzv „status“ preporuke koji može biti: provedena, djelimično provedena, nije provedena ili nije aktuelna. Osnov za pretragu registra preporuka revizije učinka je naziv revizije učinka i godina objavljivanja, a ovaj dio kao i kod finansijske revizije sadrži i druge elemente dovoljne za kvalitetnu pretragu i kreiranje upita (revidirani periodi, broj institucija obuhvaćenih revizijom, subjekt kome je preporuka upućena, da li je dostavljen akcioni plan, što uz tekst same preporuke i utvrđeni status (provedena, nije provedena, djelimično provedena ili nije aktuelna) omogućava pretragu ali i prikaz agregiranih podataka po domenu (vrsti revizije i preporuke), po periodu revizije, po revidiranom subjektu, a za vlastite potrebi korisnici registra mogu kreirati i posebne upite.
Registar preporuka GSRJS RS doprinosi podizanju ukupnog kvaliteta revizije javnog sektora kao i pružanju nove dodatne vrijednosti za javni sektor Republike Srpske i sve zainteresovane korisnike. Registar se redovno ažurira, najmanje jednom mjesečno.
Relevantni etički zahtjevi
Etički zahtjevi koji su obavezujući za tim koji radi na angažovanju (revizije) i lice koje vrši kontrolni pregled kvaliteta angažovanja, a koji obuhvataju nezavisnost i druge etičke zahtjeve navedene u pravilima profesionalnog ponašanja/etičkom kodeksu koji se primjenjuje na praksu javnog računovodstva i revizije koje izdaju različita profesionalna tijela (Odbor za međunarodne računovodstvene standarde etike (IEASBA Kodeks), INTOSAI Kodeks Etike (ISSAI 130) zajedno sa lokalnim/nacionalnim zahtjevima ukoliko su restriktivniji. (Vidjeti i: Etički kodeks)
Revizija finansijskih izvještaja koju provodi VRI
Revizijom finansijskih izvještaja, VRI utvrđuje (i o tome izdaje revizorsko mišljenje) da li finansijski izvještaji istinito i objektivno, u svim materijalno značajnim aspektima, prikazuju finansijsko stanje imovine i izvora, uspješnost poslovanja, novčane tokove i izvršenje budžeta, u skladu sa propisanim okvirom finansijskog izvještavanja. Za provođenje ove vrste revizije neophodno je poznavanje računovodstvenog okvira koji se koristi kod subjekata javnog sektora, uz poznavanje međunarodnih računovodstvenih standarda i međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja, odgovarajućih standarda za javni sektor, kao i primjenu međunarodnih standarda revizije, odnosno međunarodnih revizijskih standarda za javni sektor. Iako umnogome slično reviziji finansijskih izvještaja u privatnom sektoru, uz korištenje istih ili sličnih principa i koncepata zasnovanih na međunarodnim standardima, revizija finansijskih izvještaja u javnom sektoru ima nešto širi obuhvat po pitanju izvršenja budžeta i objelodanjivanja, odnosno uključuje i procedure, namjene i budžetska ograničenja koja nisu u tom obliku svojstvena privatnom sektoru.
Revizija učinka
Naziva se još i revizija svrsishodnosti poslovanja, revizija „Tri-E“, revizija „vrijednosti za novac“, revizija uspješnosti i sl. Prema definiciji iz Međunarodnih standarda revizije za javni sektor, revizija učinka predstavlja nezavisno, objektivno i pouzdano ispitivanje koje provodi VRI, a kojim se utvrđuje da li subjekti javnog sektora uključujući preduzeća, sisteme, projekte, programe, aktivnosti ili organizacije posluju, rade, odnosno provode (se) u skladu s principima ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti, te da li ima prostora za poboljšanja. Revizija učinka nastoji da dođe do novih informacija, analiza ili uvida te, prema potrebi, preporuka za poboljšanja.
Revizija usklađenosti
Revizija usklađenosti je sistemski proces pribavljanja i ocjene dokaza o tome da li je određeni predmet revizije (aktivnosti, finansijske transakcije i informacije) u svim bitnim aspektima u skladu s mjerodavnim propisima koji su određeni kao kriterijumi. (Pogledati: Kriterijumi i Kriterijumi revizije usklađenosti).
Revizija usklađenosti se može odnositi na pravilnost (tj. pridržavanje službenih kriterijuma poput važećih zakona, propisa i ugovora) ili na primjerenost – poštivanje opštih principa koji se primjenjuju na dobro finansijsko upravljanje i ponašanje javnih zvaničnika. Naziva se i revizija pravilnosti poslovanja ili revizija podudarnosti.
Revizijska dokumentacija
Vidjeti pod: Dokumentacija.
Revizijske tehnike uz pomoć kompjutera
Primjena revizijskih postupaka uz korišćenje kompjutera kao revizijskog alata (poznate i kao CAAT).
Revizijski dokaz
Sve informacije koje je koristio revizor prilikom izvođenja opštih i pojedinačnih zaključaka i zaključaka na kojima zasniva mišljenje (Vidjeti: Mišljenje revizora). Revizijski dokaz obuhvata informacije sadržane u računovodstvenim evidencijama koje čine podlogu za sastavljanje finansijskih izvještaja, kao i ostale relevantne informacije iz evidencija subjekta i izvan njega.
Za potrebe Međunarodnih standarda revizije definišu se dovoljnost i adekvatnost dokaza. (Vidjeti: Dovoljnost revizijskih dokaza i Adekvatnost revizijskih dokaza.)
Revizijski dokazi u reviziji učinka
Revizijski dokazi se mogu javiti u formi podataka, informacija i dokumenata. Revizor treba da prikupi dovoljne, relevantne i pouzdane revizijske dokaze kako bi ispunio cilj revizije i odgovorilo na revizijska pitanja, kako bi na osnovu njih mogao formirati nalaze, formulisati zaključke i preporuke. Vrsta, priroda i karakter predmeta revizije, vrsta studije i revizijska pitanja opredjeljuju vrstu i karakter revizijskih dokaza.
Podaci, informacije i dokumenti su slični i povezani termini, međutim između njih postoje razlike. Podaci su proizvod primarnog posmatranja i predstavljaju osnovna zapažanja ili činjenice koji se prikupljaju tokom revizije i mogu predstavljati dokaz. Podaci se u principu obrađuju i transformišu u informacije koji su kvalitativno novi dokazi. Podaci se mogu transformisati u informacije od strane subjekata revizije i od strane revizora. Dokumenti su revizijski dokazi koji sadrže podatke i informacije kao primarne revizijske dokaze.
Veza između različitih vrsta revizijskih dokaza i različitih metoda prikupljanja podataka
Revizijski dokazi | Metode prikupljanja podataka |
Izjave | Intervjui Ankete, upitnici Fokus grupe Pojedinačne pisane izjave |
Dokumentarni dokazi | Pregled dokumentacije Pregled dosjea Korištenje postojećih statistika Korištenje postojećih baza podataka |
Fizički dokazi | Opažanja/posmatranje Inspekcija objekata ili procesa (npr. provjera kontrola) Eksperimenti (ponovno izvođenje, simulacije i sl.) |
Analitički dokazi | Metoda prikupljanja kvantitativnih podataka DEA analiza ( Data envelopment Analysis) Regresiona analiza, izračuni, upoređivanje, razdvajanje informacija na komponente |