Pojmovnik

Studija slučaja je karakteristična za reviziju učinka i ima za cilj da detaljno istraži mali broj slučajeva kao primjer situacije koja može biti slika opšteg stanja koje preovladava u cijeloj populaciji ili društvu. Studija slučaja koristi revizoru da se koncentriše na detalje i na razumijevanje organizacionih i upravljačkih procesa. U studiji treba izabrati slučaj koji će se smatrati reprezentativnim za cijelu populaciju ili nekoliko slučajeva koji skupa mogu da se smatraju reprezentativnim. Prilikom izbora studija slučaja treba imati u vidu određene faktore kao što je regionalni razmještaj, različite organizacione i upravljačke strukture, slučajevi sa političkim, organizacionim i upravljačkim promjenama, mogućnost provođenja studije i međusobna uporedivost studija slučaja. Bilo bi korisno da se sa studijama slučaja kombinuju i druge metode revizije učinka (posmatranja, upitnici, intervjui).

Pri izboru studija slučaja treba da se uspostavi balans između slučajeva koji predstavljaju manje dobru (lošu praksu) i slučajeva koji predstavljaju dobru praksu kako bi se na osnovu analize studija slučaja zaključilo šta stoji iza dobre prakse a šta iza manje dobre prakse odnosno koje su njihove karakteristike.

Rezultat obavljene finansijske revizije je revizijski izvještaj. Kako je zakonskim mandatom definisano, Glavna služba za reviziju u Republici Srpskoj u okviru angažmana finansijske revizije provodi reviziju finansijskih izvještaja i reviziju usklađenosti. Iz tog razloga, svaki izvještaj o provedenoj finansijskoj reviziji sadrži Izvještaj (Mišljenje glavnog revizora) o reviziji finansijskih izvještaja i o reviziji usklađenosti. Forma mišljenja je standardizovana i u skladu sa odgovarajućim Međunarodnim standardima revizije i standardima za javni sektor (uključujući ISA 700 – 799 i ISSAI 2700 – 2799). Shodno standardima za reviziju usklađenosti obavezno je navođenje kriterijuma (propisa i regulative) koji su korišćeni u reviziji usklađenosti, te je i to jedan od obaveznih dijelova u svakom izvještaju finansijske revizije. Osim toga, radi lakšeg i bržeg uvida sve preporuke koje se nalaze u dijelu izvještaja “Nalazi” i koji logično slijede iza pripadajućih nalaza i zaključaka su objedinjene i navedene u dijelu “Rezime datih preporuka” i to odvojeno za svaku vrstu revizije. Poglavlje “Nalazi” u pravilu ima slobodnu formu, ali se zbog ujednačenosti koristi ista definisana strukturu sa dijelovima koji logično slijede uobičajenu strukturu finansijskog izvještavanja.

Struktura izvještaja revizije učinka nije strogo definisana u standardizovanoj formi, nego je svaka VRI sama određuje i definiše. Suština je da izvještaj omogući jasnu prezentaciju rezultata revizije svim ciljnim korisnicima. Okvirno Izvještaj revizije učinka ima sljedeću strukturu:

⦁ Zaključak revizije učinka koji potpisuje glavni revizor

⦁ Predgovor (gdje se uopšteno opisuju osnovni principi revizije učinka)

⦁ Rezime (nalaza, zaključaka i preporuka)

⦁ Uvod u kome se navode:

⦁ Pozadina i motivi revizije

⦁ Predmet revizije i revizijska pitanja

⦁ Dizajn i metodološki okvir revizije (uključujući: Obim i ograničenja revizije, izvore revizijskih dokaza, metode prikupljanja i analize dokaza, kriterijume revizije učinka)

⦁ Sadržaj i struktura izvještaja

⦁ Opis predmeta revizije, gdje se bliže definišu:

⦁ Karakteristike predmeta revizije

⦁ Institucionalne uloge, nadležnosti i odgovornosti

⦁ Pravna i profesionalna regulativa karakteristična za područje i predmet revizije

⦁ Nalazi (strukturisani u zavisnosti od konkretne revizije)

⦁ Zaključci revizije

⦁ Preporuke revizije.

Izvještaj revizije učinka sadrži i druge dijelove po potrebi, kao što su prilozi, lista skraćenica, lista grafikona i ilustracija, posebna upućivanja ako se radi o paralelnoj/kooperativnoj reviziji i drugo.

Ovo je računovodstveni koncept, odnosno ključni kvalitet koji informacije uključene u finansijske izvještaje opšte namjene moraju da imaju. “Suština iznad forme” nije identifikovana kao posebna ili dodatna kvalitativna karakteristika zato što je već ugrađena u koncept vjerodostojnog prikaza gdje je objašnjeno da „informacije koje vjerodostojno prikazuju neki ekonomski ili drugi fenomen oslikavaju suštinu osnovne transakcije, drugog događaja, aktivnosti ili okolnosti – što nije uvijek nužno isto kao i njihov pravni oblik“.

Revizijski postupci koji se još nazivaju i substantivni ili nezavisni suštinski postupci, a predstavljaju proceduru osmišljenu za otkrivanje materijalno pogrešnih iskaza na nivou tvrdnje. (Vidjeti: Tvrdnja). Razlikuju se dvije vrste ovih postupaka, a to su:

⦁ testovi detalja – detaljna testiranja (transakcija, salda i objelodanjivanja) i

⦁ suštinski analitički postupci.

(Vidjeti pod: Detaljna testiranja i Analitički postupci.)

Izraz koji se koristi u kontekstu pogrešnog iskazivanja da bi se opisao efekat pogrešnih iskaza na finansijske izvještaje ili mogući efekat na finansijske izvještaje, ukoliko pogrešni iskazi postoje a nisu otkriveni usljed nemogućnosti da se pribave dovoljni i adekvatni revizijski dokazi.
(Vidjeti: Kvalifikovano mišljenje)